Voetbal en Schaken toch te combineren?
De webredactie ontving het onderstaande uitgebreide verslag van de wedstrijd Mierlo-Geldrop B – WLC C van de hand van Krijn van Est, warm aanbevolen!
Toen ik aan het begin van dit jaar begon met mijn masterscriptie te schrijven, was ik eigenlijk vooral bezig met heel veel te “soggen”. Dit is een bij studenten gebruikelijk werkwoord die zijn oorsprong vindt in de afkorting SOG, oftewel Studie Ontwijkend Gedrag. Een van mijn favoriete SOG bezigheden was het doorspitten van de WLC-website, met natuurlijk speciale focus op de wedstrijdverslagen. Ik genoot erg van de verslagen van Gerard Welling als hij weer een buitenlands toernooi had gespeeld, maar als ik eerlijk ben, zijn de verslagen van Thomas Kools toch wel mijn allerfavorietst.
Toen er vorig jaar midden oktober een voorproefje van zijn verslag “WLC doet het Wunderbar” (Lees hem zeker als je hem niet hebt gelezen https://www.svwlc.nl/partij-analyses/wlc-1-doet-het-wunderbar/ ) voorbij kwam in de groepsapp, reageerde ik weer eens uitermate enthousiast en ben ik erin gelokt/heb ik beloofd dat als ik het ooit tot WLC 2 zou schoppen, ik ook een verslag zou schrijven. Tot WLC 2 heb ik het nog lang niet geschopt, maar aangezien ik Thomas moest vervangen bij WLC C voor de uitwedstrijd in de avondcompetitie tegen Mierlo-Geldrop B, vond ik dat ik dan maar ook voor de totale “Thomas Experience” moest gaan. Dat wil zeggen mijn avondje PSV opgeven, chauffeur zijn, en natuurlijk het allerbelangrijkst… een verslag schrijven.
Er is alleen één klein probleempje. Ik kan natuurlijk bij lange na niet zo goed schaken en partijen analyseren als Thomas. Gelukkig heb ik na het lezen van al Thomas’ verslagen geleerd dat het niet persé de kwaliteit van de partijen/analyse is die een verslag leuk maakt, maar vooral hoe de partijen ingeleid en aan elkaar gekoppeld worden. Mijn taak is dus vooral; zorg ervoor dat er een thema in het verslag zit! Hier gaan we:
We zaten net goed en wel in een mooi bijzaaltje van eetcafé DenHeuvel in Mierlo, met mooie houten borden en stukken en retro DGT klokken. De andere partijen begonnen pas net interessant te worden en waren nog lang niet klaar, maar naast mijn bord konden de notatieboekjes al weer dicht. Mijn vormcrisis is nog lang niet voorbij en ik had al snel geblunderd. Maar, “elk nadeel heb z’n voordeel” en ik kon alvast gaan nadenken hoe ik in hemelsnaam het verslag een rode lijn ging geven.
Toen ik de speelzaal uitliep zag ik om het allemaal nog erger te maken ook nog eens PSV met 2-0 achter komen in de KNVB beker wedstrijd tegen Excelsior. Als groot PSV fan en voetballiefhebber (een van de redenen voor mijn vormcrisis is misschien wel dat ik vaak de clubavond oversla om lekker voetbal te kijken) kon mijn avond dus niet slechter beginnen.
Gelukkig werd hierna de stijgende lijn ingezet. PSV begon na wat wissels wat beter te spelen en er kwam langzaam een thema voor mijn verslag naar boven borrelen. Misschien is het al opgevallen want er zitten natuurlijk al wat kleine toespelingen naar het thema hierboven. En dat is natuurlijk voetbal! Want waar ik bij schaken nog maar net ben begonnen met het analyseren, ben ik qua voetbalanalist al een ervaren rot. Het echte schaakanalyseren laat ik dus aan mijn teamgenoten over, maar ik zal voor de mensen zoals ik, die meer van voetbal snappen dan van schaken, de partij uitleggen zodat een voetballer het ook kan begrijpen. Dat wil zeggen, elke partij wordt gekoppeld aan een voetbalconcept en tevens een (voor kenners) bekende voetbalwedstrijd uit het verleden. Met bijgevoegde beelden. Tegelijkertijd hoop ik degene die wèl heel goed kunnen schaken nog wat voetbalkennis bij te brengen.
Ik loop jullie door mijn avond met PSV en WLC C, aan de hand van mijn eigen partij en die van mijn drie teamgenoten Niek, Niels en Lars.
“Een splijtende Pass”
We beginnen met mijn eigen partij die al snel afgelopen was.
Ik zit nog steeds in een flinke vormcrisis en dat is aan mijn partij wel te zien, ik spendeerde erg veel tijd aan relatief triviale zetten. Desalniettemin is het voordat ik Tc7 blunder een totaal gelijke stelling. Daarna is het natuurlijk meteen voorbij. Daar valt niet veel schaaktechnisch aan te analyseren. Gelukkig kan je zelfs uit deze korte partij een parallel trekken naar het voetbal.
Voor de voetballers: Deze partij kan je een beetje vergelijken met de eerste leg van het tweeluik tussen Bayern München en Real Madrid vorig jaar in de championsleague. In het eerste kwart van de wedstrijd hebben de beide ploegen elkaar afgetast maar het staat nog 0-0. Totdat ineens uit het niets Toni Kroos een splijtende pass geeft waardoor ineens de hele verdediging onklaar wordt gemaakt en het 0-1 wordt voor Real Madrid. (https://youtu.be/nLY9VYZQR6s?t=223) Dit is te vergelijken met hoe de toren ineens mijn hele verdediging openrijt en mijn dame opsluit.
Maar zoals we weten van bij het voetbal, schaken is vandaag een teamsport en als ik mijn partij verlies is de wedstrijd nog zeker niet verloren en heb ik mijn teamgenoten nog die de wedstrijd uit het slijk kunnen halen. Zoals voormalig Ajax trainer Erik ten Hag ooit heel wijs zei: “It ain’t over t’t’till it’s over … er zijn nog wedstrijden te spelen” (https://youtu.be/AIdvFXRc5IY?t=16)
Laten we dus verder gaan naar de partij die als tweede was afgelopen.
VollgassFuss uhh Schach?
Voor de voetballers: Deze partij kan je het beste vergelijken met het Vollgassfussball van Jürgen Klopp. Het Vollgassfussball is het voetbal volgens de principes van de trainer Jürgen Klopp. Hij ontwikkelde deze stijl aan het begin van het vorige decennium door als trainer van BVB Dortmund toen met goedkoop gekocht en zelf opgeleid talent zoals Matts Hummels, Mario Götze, Robert Lewandowski etc. hoogst attractief en aanvallend voetbal te spelen. Hij noemde dat zelf Vollgassfussball (voetbal met het gaspedaal volledig ingeduwd red.). Vollgassfussball kenmerkt zich door razendsnel wisselend spel waarbij agressief druk wordt gezet na balverlies. Dit was nog nooit zo radicaal consistent en efficiënt ingevoerd als door Jürgen Klopp en werkte alleen doordat het team als eenheid werd gezien en dus alle spelers tegelijk agressief druk moesten zetten (https://youtu.be/Rs84wJTk7yk?t=170). Net zoals de schitterend uitgevoerde aanval van Niek in de bovenstaande schaakpartij. In 2015 maakt Jürgen Klopp de overstap naar Liverpool FC en werd daar coach. Vervolgens implementeerde hij daar ook het Vollgassfussball. Toen in 2016 Liverpool FC tegen BVB Dortmund moest spelen in de Europa league kwamen er dus twee teams die beide volgens het Vollgassfussball speelden tegen elkaar en leverde dit een van mijn favoriete wedstrijden van deze eeuw op (https://www.youtube.com/watch?v=f9dj83Q3T_A). Niek speelde in deze partij echt Vollgassfuss uhh Schach en overrompelde zijn tegenstander.
Met deze winst van Niek hebben we dus de anschlusstreffer gescoord en staat het 1-1 in onze wedstrijd. Terwijl ik Niek de winst binnen zie halen scoort PSV ook de anschlusstreffer waardoor het 2-3 wordt in de 86ste minuut. Mijn avond begint langzaam al wat beter te worden. Snel verder naar de volgende partij!
Niels net als PSV in tijdnood?
Dit is hoe Niels zelf zijn partij beschrijft:
Voor de voetballers: Voetbal is een spel van fouten zei Johan Cruijff. Als je geen fouten maakt (Niels maakte volgens de computer maar 1 onnauwkeurigheid) kan je niet verliezen. Eigenlijk precies als bij schaken. Als je dan ook nog eens vanaf zet 1 je tegenstander onder druk zet gaat hij vanzelf fouten maken en kan je gemakkelijk de wedstrijd winnen. Dit deed me denken aan die keer dat PSV Ajax totaal overklaste voor de Johan Cruijffschaal in 2021 waar PSV al na 2 minuten op voorsprong komt (Niels komt goed uit de opening), waar Ajax na 40 minuten met een man minder door moet (Niels wint een kwaliteit) en daarna professioneel de wedstrijd uitspeelt en met 4-0 wint. (https://www.youtube.com/watch?v=AvaRxhojxLA)
Terwijl Niels zoals boven staat beschreven in tijdsnood moet weten te winnen begint het tegelijkertijd voor PSV ook erg te dringen. Om uitschakeling te voorkomen moet er in de resterende 6 minuten blessuretijd gelijk worden gemaakt. Met Niels zijn winst staat het voor ons dus inmiddels 2-1. Kan Lars het voor ons afmaken door niet te verliezen?
Met zijn elven voor de pot hangen
Allereerst hoe Lars zelf zijn partij beschrijft:
Voor de voetballers: In het voetbal heb je de uitdrukking: “Met zijn elven voor de pot hangen” ook wel bekend als “de bus parkeren”. Dit betekent dat je als team eigenlijk helemaal niet probeert aan te vallen en alleen maar op je eigen helft blijft verdedigen. Dit is natuurlijk de perfecte analogie voor Lars zijn partij aangezien, los van het schaakje van de witveldige loper, er geen enkel wit stuk ooit de helft van Lars heeft bereikt. Misschien is “in de eigen zestien (penalty gebied) ophopen”, voor schaken wel een geschikte metafoor gezien de zestien stukken die je tot je beschikking hebt.
Hoewel de zeer verdedigende speltactiek onder de naam Catenaccio (Italiaans voor grendel) in de jaren zestig al met veel succes werd gebruikt door het Milaanse FC Internazionale heeft de verdedigende speelstijl over de jaren natuurlijk veel stappen gemaakt. Het team wat tegenwoordig en zeker vorig decennium de bus parkeren tot een absolute kunst heeft verheven is Club Atletico de Madrid onder Diego Simeone. Deze ultra-verdedigende speelstijl werd deze eeuw weer populair onder andere door coaches als José Mourinho omdat het als enige optie werd gezien om het (volgens sommige beste elftal ooit) van FC Barcelona onder Pep Guardiola van 2008-2012 te kunnen verslaan. De bijgevoegde wedstrijd (https://www.youtube.com/watch?v=9fKsu2BZy5Y) is daarom de kampioenswedstrijd van FC Barcelona in 2015 waarin Club Atletico de Madrid in dezelfde verdedigende stijl speelt als de tegenstander van Lars, maar FC Barcelona (Lars) toch wint door lang te volharden en door te gaan tot er wordt gescoord. Hiermee won FC Barcelona het kampioenschap net zoals Lars voor ons de punten veilig stelt. 3-1, een grandioze overwinning!
Ik hoor u al vragen, “Hoe is het nou afgelopen met PSV-Excelsior?”. Nou, PSV scoort vlak voordat Lars zijn partij klaar is in de allerlaatste seconde van de blessuretijd de 3-3 en wint vervolgens redelijk makkelijk in de verlenging met 5-4 (https://youtu.be/D28rNFDAae8?si=qxLALBFUWU8hg27k). Zo eindigt een avond, die zo’n slechte start had toch nog precies zoals je het van te voren had gehoopt; vol spektakel, met pieken en dalen, veel doelpunten en bovenal een goed resultaat.

Getekend,
-Krijn van Est-